Gesprekstechnieken voor ouders van autistische jongeren

Begrip als basis

Om een goede communicatie op te bouwen, is het belangrijk om te begrijpen hoe een autistische jongere denkt en de wereld beleeft. Autistische jongeren nemen informatie vaak letterlijk en kunnen moeite hebben met subtiele sociale signalen, zoals gezichtsuitdrukkingen of toonvariaties in de stem (Hoe Ga Ik Om met Iemand met Autisme? | Nederlands Jeugdinstituut, z.d.). Sarcasme, metaforen of vage instructies kunnen daardoor voor verwarring zorgen. Het helpt om taal simpel en direct te houden. In plaats van te zeggen: ‘’Zitten kinderen je achterna op het internet?’’ Kunt u beter aangeven: ‘’Sturen kinderen jou gemene berichtjes om Instagram?’’

Duidelijkheid en structuur

Autistische jongeren bloeien vaak goed in een voorspelbare omgeving. Wanneer de wereld overzichtelijk en begrijpelijk is, voelen zij zich veiliger. U kunt daarbij helpen door duidelijke routines te creëren en veranderingen vooraf aan te kondigen. Een visueel schema, bijvoorbeeld met pictogrammen of kleuren, kan ook ondersteunen (Voor Ouders, z.d.). Als u zegt: ‘’We gaan morgen naar de juf,’’ kan een schema met een tijdlijn helpen om aan te geven wat dat betekent en hoe de dag eruit zal gaan zien.

De zogenaamde ‘Geef me de 5’-methodiek is hierbij een goed hulpmiddel. Deze methode richt zich op het beantwoorden van vijf kernvragen: Wat moet ik doen? Hoe doe ik dat? Waar doe ik dat? Wanneer doe ik dat? En wie is erbij betrokken? Door deze vragen in uw communicatie op te nemen, maakt u de situaties voorspelbaarder en duidelijker voor uw kind, wat hun rust geeft (Autimaat, z.d.).

Geduld en luistervaardigheden

Bij het communiceren met een autistische jongere is geduld cruciaal. Het verwerken van sociale informatie kan tijd kosten, en een directe reactie is niet altijd vanzelfsprekend. Geef uw kind de ruimte om na te denken en te reageren op zijn of haar eigen tempo. Vermijd het onderbreken van uw kind, zelfs als de stilte ongemakkelijk lijkt. Laat ook zien dat u luistert door open vragen te stellen, zoals: ‘’Hoe voelde je je vandaag op school?’’ of ‘’Wat vind je het leukste aan Tiktok?’’ (Mijn Kind Heeft Autisme | Vanuit Autisme Bekeken, z.d.). Actief luisteren is belangrijk: maak oogcontact, knik instemmend, en herhaal wat uw kind zegt om te laten zien dat u het begrijpt. Dit geeft uw kind vertrouwen en moedigt hem of haar aan om te delen.

Sensorische gevoeligheden

Veel autistische jongeren hebben sensorische gevoeligheden. Dit kan variëren van overgevoeligheid voor licht of geluid, tot een afkeer van bepaalde texturen. Houd hier rekening mee in uw gesprekken. Zorg voor een rustige omgeving zonder harde geluiden of felle lichten, zodat uw kind zich beter kan concentreren. Als uw kind bijvoorbeeld niet graag oogcontact maakt, dwing dit dan niet af, maar accepteer het als onderdeel van wie uw kind is (Arie, 2021).

Speciale interesses als brug

Autistische jongeren hebben vaak sterke interesses in specifieke onderwerpen. Dit kan een waardevolle ingang zijn om een gesprek te starten (Redactie, 2018). Door te vragen naar of te praten ver deze interesses, laat u zien dat u uw kind accepteert en waardeert. Het bespreken van een favoriete hobby of onderwerp kan ook een positieve sfeer creëren en het vertrouwen versterken.

Ondersteuning en flexibiliteit

Zelfs met de beste intenties kan communicatie soms moeizaam blijven. In zulke gevallen kan professionele begeleiding nuttig zijn. Trainingen zoals ouderbegeleiding of sociale vaardigheidstrainingen voor uw kind kunnen praktische tools aanbieden om de communicatie te verbeteren. Ook kan het waardevol zijn om als ouder deel te nemen aan een oudergroep, waar ervaringen en tips worden uitgewisseld. Kijk verder op onze website voor meer informatie.

Een stevige relatie door goede communicatie

De communicatie met een autistische jongere vraagt tijd, geduld en aanpassing. Door duidelijkheid, structuur en oprechte interesse te tonen, kunt u een stevige basis leggen voor een gezonde en positieve ouder-kind relatie. Uiteindelijk is het belangrijk om te onthouden dat elk kind uniek is. Wat voor de een werkt, kan voor de ander minder effectief zijn. Door open te staan voor wat uw kind nodig heeft, zult u samen een manier vinden om met elkaar in verbinding te blijven.

Bronnen

Arie. (2021, 5 mei). Afwijkende sensorische gevoeligheid. Autismevriendelijk Nederland.
www.autismedigitaal.nl/avn/sensorische-prikkelgevoeligheid

Autimaat. (z.d.).
www.autimaat.nl/actueel/actueel/145/wat-is-geef-me-de-5

Hoe ga ik om met iemand met autisme? | Nederlands Jeugdinstituut. (z.d.).
www.nji.nl/autisme/hoe-ga-ik-om-met-iemand-die-autisme-heeft

Mijn kind heeft autisme | Vanuit autisme bekeken. (z.d.).
www.vanuitautismebekeken.nl/ouder

Redactie. (2018, 29 maart). Speciale interesses brengen mensen met autisme vooral geluk. ggznieuws.nl.
www.ggznieuws.nl/speciale-interesses-brengen-mensen-met-autisme-vooral-geluk/

Voor ouders. (z.d.). Geef Me de 5.
www.geefmede5.nl/methodiek/ouders